Oh, wat zijn we er gek op: onze mening. Zo erg, dat we vaak vertellen wat we ergens van vinden. Ik zit niet echt meer op de sociale media. Om de simpele reden, ik zit niet te wachten op al die meningen van andere mensen. Natuurlijk mag je van mij een mening hebben, maar dan hoef je hem toch niet de hele tijd te ventileren? Stel je oordeel over iets of iemand eens uit. Dat klinkt simpel. Maar dat is het niet.

Meningen en oordelen daar zijn we gek op. Tenminste, als ze van onszelf zijn. Want wij weten dat wij echt snappen hoe het leven in elkaar zit. Die ander? Die snapt er niks van.

Het voelt heerlijk om ons oordeel te geven over die stomme politicus. Die snapt er ook helemaal niets van. Zakkenvuller. Hij zit er alleen maar voor zichzelf.

Of over je baas of de directie, in hun dikke Mercedes. En jij maar hard werken voor die paar centen. En zij hoeven er niks voor te doen.

Hoe denk je over milieuactivisten, PVV-stemmers, ouwe-mensen-achter-het-stuur of vluchtelingen? Ik vermoed dat je daar ook een oordeel over hebt en dit aan mij zult vertellen als ik er naar vraag.

Wie weet leer je nog iets van ze

Ook ik heb soms moeite om mijn mening voor me te houden, en mijn oordeel uit te stellen. Zeker bij mensen die in mijn allergie zitten is dit lastig. Ik luister niet meer als ik alleen maar met mijn eigen oordeel bezig ben. En dat is niet goed. Immers, het minste wat je kunt doen, is naar een ander luisteren. En wie weet, leer je er nog iets van.

Want naar een ander luisteren betekent niet dat je het met ze eens bent of hun mening over neemt. Het betekent dat je respect voor ze hebt en ze serieus neemt. En wie wil dat nou niet?

Hoe parkeer je je mening of oordeel?

Er zit weinig verschil tussen het woord mening en het woord oordeel. Sommigen zeggen dat een mening waardevrij is: het is een observatie. En een oordeel een mening is + een waardering die positief of negatief kan zijn. Bijvoorbeeld van een mening: er wonen veel buitenlanders in mijn dorp. Voorbeeld van een (waarde)oordeel: er wonen veel buitenlanders in mijn dorp en dat vind ik niks. Ze pikken onze huizen in.

In de praktijk worden mening en oordeel wel door elkaar gebruikt. Vooral omdat een mening snel als een oordeel gezien wordt.

Als je goed wilt luisteren zul je meningen en oordelen uit moeten stellen. Want het niet om wat jij vindt, het gaat om die ander.

Hoe stel je uit?

1. Bewust zijn van je vooroordelen (biases)

Ten eerste door je bewust te zijn van je vooroordelen. Voordat je in gesprek gaat, realiseer je wat je vindt van die persoon en wat hij/zij vindt. Ondervraag dit bij jezelf.

2. Wees je bewust van je gevoelens tijdens het gesprek

Tijdens het gesprek ben je je bewust van je gevoelens. Voel je je geïrriteerd, gespannen, onzeker? Dan zit er blijkbaar spanning tussen wat de ander zegt en wat jij vindt. Aanvaard deze spanning (ik weet het, dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan). Geef het desnoods aan dat je worstelt met wat hij zegt, maar doe dit zonder agressie.

3. Let op je ademhaling

Door op je ademhaling te letten, kan je beter omgaan met de spanning die je gesprekspartner kan oproepen. Vraag je af waar je ademhaling zit. Probeer een paar keer diep naar je buik te ademen. Dit leidt af.

4. Heb vertrouwen en blijf open staan voor wat je meemaakt

Een tip van mijn partner. Hij is vrijwilliger bij de schaatsclub hier in de buurt. Hij is een kei in (voor)oordelen. “Die ouwe mensen willen niks meer bijgebracht worden”, klaagde hij vorige week. Deze week komt hij verbaast thuis.  Ze vallen deze keer mee. Hij vertelde mij nu blij verrast, hoe positief mensen op zijn aanwijzingen reageren. En dus schort hij zijn mening over zijn (soms bijna tachtigjarige) leerlingen weer op.

“Dit is wat hij vindt, dit zegt niets over mij”

5. Laat wat de ander zegt bij hem of haar

Als je je realiseert dat wat die ander zegt iets over hem zegt en niks over jou, kun je het beter van je af laten glijden. Ook al luister je naar de ander en probeer je hem te begrijpen, je hoeft het niet met hem eens te zijn en vertel je zelf dit ook (in je hoofd).

En waarom zitten we vol met oordelen?

Een mening of oordeel hebben we niet voor niets. Ons hoofd zit er vol mee. We leven voor een groot deel op de automatische piloot. En de automatische piloot is gebaseerd op alle ervaringen, meningen en oordelen die we in ons leven hebben opgedaan. En gelukkig maar, dan hoeven we niet overal over na te denken. En houden we energie over voor de echt belangrijke dingen. Wil je meer weten over de automatische piloot en waarom onze hersenen hier gek op zijn lees dan het boek van Daniel Kahneman –  Ons feilbare denken (link naar mijn plaatselijke bibliotheek). In deze blog leg ik meer uit over de automatische piloot.

NB. Waar ik hij schrijf, kan je ook hen of haar lezen.