Ik ben een notoire piekeraar. Vooral vroeger piekerde ik ‘s nachts veel: over de kinderen, mijn relatie, ruzies op het werk, etc. Noem het en ik piekerde er over. Het lukt mij tegenwoordig om die stem in mijn hoofd, die vooral ‘s nachts aan het werk is, stil te krijgen. Hoe? Dat lees je hier.

Piekeren werkt verlammend

Piekeren kan leiden tot depressies en depressieve gevoelens kunnen leiden tot een verlammend piekeren. Ad Kerkhof, professor in de klinische psychologie aan de VU Amsterdam, werkt al meer dan dertig jaar met suïcidale patiënten. Wat hem opviel is dat depressieve mensen heel erg bezig zijn met zich zorgen maken over de toekomst. Zijn patiënten vertelden dat ze er soms zo door overweldigd werden dat ze dachten dat zelfmoord hun enige ontsnappingsroute was. Kerkhof heeft een methode ontwikkeld om het extreme piekeren te verminderen, waardoor de kwaliteit van leven omhoog gaat.

Weg met het getob en gepieker

Hij heeft deze methode ook toegankelijk gemaakt voor mensen met een meer alledaagse vorm van piekeren. Hij noemt het “Stop ‘t getob”. Het zijn oefeningen die je elke dag kunt doen.

De bedoeling is dat je piekeren zo onaantrekkelijk mogelijk maakt en langzamerhand het piekeren vermindert.

Je start met een een piekerkwartier: je maakt elke dag tijd voor 2x een kwartier piekeren, bijvoorbeeld ‘s ochtends en ‘s avonds. Deze piekerkwartieren doe je op vaste tijdstippen op een plek die zo oncomfortabel mogelijk is.

De rest van de dag verbied je jezelf om te piekeren en verwijst jezelf naar je eigen piekerkwartier. Op de site “Stop ‘t Getob” lees je een 15-daags plan om het piekeren te verminderen.

Piekeren helpt niet!

Mensen piekeren over van alles en nog wat, over wat gebeurd is en over wat zou kunnen gebeuren. En het ergste is als je piekert over het feit dat je zo piekert! Dat doen mensen echt (ik in ieder geval wel!).

Volgens Kerkhof hebben we het idee dat we door middel van vele uren piekeren beter in staat zijn een oplossing te vinden voor onze problemen. Maar dat blijkt niet zo te zijn. Zoals hierboven al aangegeven piekeren helpt niet, in tegendeel, het werkt alleen maar verlammend.

Piekeren is een vorm van stress

We gaan piekeren als we bedreigingen ervaren, er ontstaat stress. Bij stress kan je vechten of vluchten. Piekeren is echter geen van beide. Je blijft eigenlijk hangen in de voorbereidingen van een reactie: je piekert over wat je zult doen. Maar uiteindelijk doe je meestal niets, want piekeren leidt niet tot een oplossing. Alleen maar tot het steeds weer overdenken van mogelijke oplossingen en dat werkt contraproductief. Geen actie, maar meer overdenken.

– Wat doe ik om het piekeren te stoppen?

De volgende dingen doe ik om ‘s nachts niet helemaal door te draaien:

1. ik probeer mijn negatieve gepieker over de toekomst om te zetten in positief gepieker. Ik ga in mijn hoofd mijn huis verbouwen of een nieuw huis kopen en inrichten of ik ga een vakantie plannen.Maar dit gaat toch nooit gebeuren? Nee, maar het negatieve gaat toch ook nooit gebeuren!
2. Een andere aanpak is, mezelf ernstig toespreken: “nou, dat gaat helpen! Dat piekeren lost toch niets op! Nu ga je op je andere zij liggen en je gaat slapen” Dit werkt niet altijd, maar soms wel.
3. Als het een beetje te gek wordt ga ik naar toilet met licht aan. Even uit m’n nachtelijke piekerstand. En als niets meer helpt gaat het licht aan en ga ik een boek lezen. Desnoods in een andere slaapkamer, zodat mijn partner er geen last van heeft. Of ik ga naar beneden, op de bank. TV kijken of een boek lezen.

Werkt piekeren nooit?

Nee! Piekeren werkt nooit! Behalve……….

Wat wel helpt is een milde vorm van piekeren: overdenken of mooier, contemplatie. Daar ga je voor zitten, je overdenkt alle voors en tegens. Je gaat weer wat anders doen. Je gaat er nog eens over na denken en je komt tot een oplossing.

Zorg hierbij wel dat contemplatie niet overgaat in piekeren of tobben, want dan helpt het niet.

Wil je meer weten? Kijk op de Site van Stop ‘t Getob (VU Amsterdam)
Voor inspiratie kan je ook kijken op Brainpickings of The Book of Life