Daar zit je dan. En je had je nog zo voorgenomen om te luisteren naar wat anderen te vertellen hadden. Maar al snel lukt het niet meer. Je gaat verzitten, leunt voorover om aandachtig te blijven. Nee, je gedachten dwalen af. Wat nu?

Wat kun je doen?

Je kunt natuurlijk stug doorgaan, maar of dat helpt? Hoe je het oplost, hangt van een aantal factoren af. Wat voor soort gesprek is het. Welke rol en de positie neem jij in. En hoe belangrijk en dringend is dit gesprek voor jou maar vooral voor de ander(en).

Dat hangt ervan af

Niet kunnen luisteren heeft met een aantal factoren te maken. Ten eerste hoeveel energie je hebt op dat moment. Misschien heb je slecht geslapen, ben je ziek of heb je al veel indringende gesprekken gevoerd. Het kan ook zijn dat jij het onderwerp of je gesprekspartner niet boeiend vindt. Of dat je de urgentie van het gesprek niet in ziet. Stel dat je collega al voor de vierde keer deze week over dit onderwerp wil praten, maar voor jou is het onderwerp afgehandeld.

Misschien zie je wel heel erg tegen het gesprek op, om welke reden dan ook. Of ben je nog niet zo bedreven in goed luisteren en ben je met je eigen gedachten bezig.

Allemaal bekende redenen.

Maar wat doe je dan? Gewoon toch het gesprek laten doorgaan? Dat hangt er dus van af.

1. Overleg

Geef aan waar je mee zit en overleg met de ander(en) hoe zij er tegenaan kijken. Moet het gesprek echt nu plaatsvinden of is een ander moment ook goed?

Wees hierin eerlijk en leg uit wat het gevaar is als je nu niet kunt luisteren. Zeker als jij de gespreksleider bent steekt het nauw of je aandacht voor iedereen kunt opbrengen.

2. Kijk naar jezelf

Wat maakt dat je niet kunt luisteren? Neem even de tijd om dat bij jezelf te onderzoeken. Zie je er tegen op? Ben je onzeker of je het wel kunt? Grijpt het onderwerp je erg aan?

Als je hier mee worstelt, kun je dit aangeven. Misschien blijkt dat je niet de enige bent.

3. Het is dringend

Stel dat het gesprek niet uitgesteld kan worden. Welke opties heb je dan om tóch goed te luisteren (ook al ben je moe, afgeleid, ongemotiveerd, etc.).

Begin met een pauze

Neem dan voor dat je verder gaat even een paar minuten pauze. Haal koffie, ga naar het toilet, loop een eindje om en haal een paar keer diep adem. Vaak is dit al voldoende om je hoofd leeg te maken en ontspannen aan het gesprek te beginnen.

Herhaal dit zo nodig tijdens het gesprek.

Andere ruimte?

Let goed op de plek waar je zit, misschien heeft deze invloed op je concentratie.

De plekken waar ik vaak vergader zijn niet goed voor de gezondheid. Na een half uur krijg je hoofdpijn en gebrek aan zuurstof. Dit is niet bevorderlijk voor je concentratie. Vaak moeten we een extra pauze inlassen om weer een beetje fit te worden. Wij kunnen niet ergens anders gaan zitten, helaas.

Andere oplossingen

Kun je staand overleggen? Of afwisselend staand en zittend? Kun je het gesprek ook doen terwijl je wandelt?

Wissel tijdens het gesprek eens van plek. Dit helpt om op een frisse, nieuwe manier te kijken.

Humor is vaak de Haarlemmer olie. Maak een grap of lach om de grap van een ander. Ik ben gek op zelfspot en steek de draak met mijn rare hersenkronkels. Let wel op, want dit wordt niet door iedereen gewaardeerd.

4. Stel het gesprek uit

Als het kan, verplaats dan het gesprek. Plan wel meteen een nieuwe datum! Als je ziek bent is dit natuurlijk de enige juiste oplossing.

Overleg met elkaar wat dit kan betekenen. Voelt de ander/Voelen de anderen zich tekortgedaan? Is er begrip voor de situatie?

Overleg hoe jullie allebei (allemaal) de volgende keer wel in staat zijn om aandacht voor elkaar te hebben. Als nodig, regel dat er andere mensen bij zijn. Misschien helpt dat om het gesprek meer ontspannen te laten verlopen. Of zorg voor een betere locatie.

5. De ultieme oplossing: er komt geen gesprek meer

Als blijkt dat de relatie té verstoord is en er geen vertrouwen is, is het verstandig dat er geen gesprek meer komt. Dit kan het resultaat zijn van zelfonderzoek (zie punt 2).

Als je coach, webdesigner of therapeut bent kun je deze persoon doorverwijzen naar een collega. Als je manager bent, kun je overleggen met je eigen manager hoe hier mee om te gaan.

In privésituaties is deze ultieme oplossing lastiger. Misschien wil iemand bemiddelen?

Ik heb meegemaakt dat relaties zo verstoord waren dat zelfs bemiddelingspogingen geen nut meer hadden. Dan kun je niet anders doen dan aanvaarden dat je elkaar niet (nooit?) meer spreekt.

Laat het niet zo ver komen

Als het goed is, zul je als goede luisteraar het niet zo ver laten komen en grijp je op tijd in. Meestal zijn rust en/of ontspanningsoefeningen voldoende om weer een super-luisteraar te zijn.