Uren kon ik met hem praten. Niet toen ik nog 8 was. Nee, toen vond ik mijn opa en oma vooral eng en imponerend. Maar later toen ik 18 was en daarna. Uren kon ik met hem praten: over geloof, over politiek, over het leven. Niet dat mijn opa een heilige was. Verre van, maar voor mij was hij heel inspirerend. En dat is hij nog steeds.

In de trein naar het westen, want zelf woonde ik in Groningen. Eerst naar mijn zus, daarna naar mijn opa in Amsterdam (of andersom). Toen nog een avontuur. Ik zie me nog zitten. Lunchen bij mijn opa en zijn tweede vrouw. Verwend worden, praten over wat gezond is (yoghurt met verse sinaasappelsap), en daarna alleen met mijn opa, die op latere leeftijd theologie gestudeerd heeft, praten over het geloof. Over alle afsplitsen in de protestantse kerk. En over politiek, over hoe belangrijk Europa is voor Nederland. En daarna, tram, trein en bus, terug naar het noorden. Wat voelde ik me groot, belangrijk en vooral gehoord.

Behoefte aan inspiratie

Zeker als je nog jong bent heb je behoefte aan inspirerende voorbeelden. Als kind zijn je ouders goden die wonderbaarlijke daden verrichten. Als je groter bent, puberteit denk ik dan aan, zijn het vooral je vrienden of leraren die als voorbeeld dienen. En weer later kan het je partner, een collega of je baas zijn.

Ook filmsterren, zangers of politici kunnen als rolmodel dienen*). En ook helden uit boeken zijn belangrijk.

Als moet ik zeggen dat ik dankzij de lieve, nette prinsesjes uit de sprookjes uit mijn jeugd een eeuwig trauma heb opgelopen. Want wat moet je met dit soort voorbeelden als je zelf introvert, verlegen en onhandig bent? *Denk hier dikke tranen bij*.

Wat voor de één een geweldig voorbeeld is, is voor de ander een persoon waar niet mee samen te leven is. Mijn opa is zo’n voorbeeld: als vader en echtgenoot zeer afwezig en ontrouw. Hij is geen held geweest in de Tweede Wereldoorlog. Maar voor mij was hij een geweldig voorbeeld. Wat ik miste in mijn eigen gezin kon ik bij hem vinden: aandacht voor de onderwerpen die ik interessant vond, zoals politiek en het geloof.

Nu ben ik een totaal ongelovig wezen, ik worstel natuurlijk met de zin van het leven, net als iedereen. Persoonlijk vind ik dat god en hemel/hel versimpelde beelden zijn, er moeten een andere manieren zijn om de zin van het leven vorm te geven. En daar had ik het met hem over. En zo ging het ook met mijn politieke overtuigingen. Ik geloofde er heilig in dat iedereen in deze wereld zichzelf moet/mag zijn, maar dat betekent nog niet dat een samenleving een verzameling ikjes is. Met mijn opa kon ik daar over praten. Hij had visie en ideeën en ik kon mijn vage ideeën hieraan scherpen.

Ik gun iedereen zo’n ‘opa’

Het is belangrijk om te praten met iemand uit je omgeving bij wie je je gehoord en begrepen voelt en waar je je aan kunt spiegelen.

Misschien heb jij niet zo’n opa. Maar wel een vader, nicht of oudtante met wie je dit soort gesprekken kunt voeren. Of heb je een buurman, vriendin of leraar waar je hetzelfde gevoel bij krijgt: begrepen en gehoord voelen.

Ik denk nog vaak aan deze gesprekken terug. Mijn opa is al jaren dood. Maar voor mij waren deze gesprekken pareltjes.

*) Voor mij zijn rolmodellen geen oppervlakkige, tweedimensionale personen, maar mensen van vlees en bloed die worstelen met levensvragen. En daar op hun manier een antwoord hebben gevonden. Maar nog belangrijker rolmodellen geven jou het gevoel dat jouw meningen, ideeën en idealen er toe doen. Ze helpen je (al weten ze dat vaak niet) je geest te scherpen.