Gelijk hebben of iets voor elkaar krijgen
Categorie(n): politiek
20.03.2019
Gelijk hebben of iets voor elkaar krijgen

Samenwerken of op de barricade?

Polariseren of samenwerken. Of is het niet zo simpel?

Politiek,  communicatie
14 maart 2019

Daar sta je dan als wereldverbeteraar. Je gelooft in samen, verstand en cocreatie. Maar waar krijg je aandacht mee? Met oneliners, polariseren en emoties.

Polariseren werkt om aandacht te krijgen, maar uiteindelijk moet er ook iets volgen dat contructief is. Anders is het alleen maar machtpolitiek. Maar alleen maar alles samen doen levert geen aandacht en beweging op. Er is een goede mix nodig.

 

Waar gaat het over?

Ik ben gek op podcasts. Eigenlijk ben ik vooral gek op de podcast “De Rudi en Freddie show” van Rutger Bregman en Jesse Frederiks. Beiden werken voor De Correspondent, Rutger ken je misschien ondertussen van de ruzie die hij had met de presentator van Fox News, Tucker Carlson. Maar dat geheel ter zijde.

In deze podcast bespreken de mannen met hoofdredacteur Rob Wijnberg wat beter werkt: een gestrekt been of een redelijk gesprek. Een onderwerp dat mij zeer aan het hart ligt. Zij richten zich, in deze podcast, vooral op de media. De Correspondent wil ver blijven bij de waan van de dag. En waar krijgen ze aandacht mee: met de hype rond de ruzie tussen Rutger Bregman en Tucker Carlson.

Maar dit verhaal geldt ook voor ons politici (en gewone mensen). Ik ben een rustig en redelijk politicus: altijd bereid om te luisteren naar goede argumenten, maar ook naar gevoelens van inwoners. Besluiten worden door mij genomen nadat ik alle ins en outs van een onderwerp begrijp. Kom ik hiermee in de krant? Nee. Waarmee wel? Met vogelhuisjes tegen de eikenprocessierups. Ik wil niet zeggen dat het niet belangrijk is, maar er zijn zaken die veel belangrijker zijn, maar die geen aandacht krijgen.

Nou gaat het natuurlijk niet om de aandacht zelf. Het gaat erom dat je zaken voor elkaar krijgt. Maar tussen al die woorden die alleen gebruikt worden voor het effect dat ze opleveren, sneeuwt redelijke taal vaak onder.

 

 

Polisarisatie

Polarisatie is het veroorzaken van een conflict of het versterken van tegenstellingen tussen partijen of bevolkingsgroepen. Politiek, maar ook media spinnen garen bij het versterken van tegenstellingen. Scherp neerzetten van de verschillen levert vaak strijd op en kan boeiend zijn om mee te maken of naar te kijken.

Elke Hollywoodfilm draait hierom. Indianen tegenover Cowboys, de geallieerden tegen de Nazi’s, Brexiteers tegen de Remainers (daar is nog geen film over, maar de BBC start wel met een serie over aanzet tot de Brexit). Het levert vaak een spannend verhaal op.

We kennen bijvoorbeeld de klimaatdrammers (GroenLinks en D66) tegenover de klimaatontkenners (o.a. FvD). Je bent een diehard voorstander van Zwarte Piet of meteen Anti-Zwartepiet.

Een beetje klimaat ontkennen of een beetje drammen bestaat niet. Vooral sociale media draagt bij aan deze polarisatie. Dit gebeurt door tegenstellingen te benadrukken en dingen te versimpelen. Door moeilijke thema’s, zoals klimaat of immigratie, terug te brengen naar oneliners, krijg je aandacht. De media houdt van simpelheid en oneliners. Onderwerpen moeten makkelijk uit te leggen zijn en ze moeten in een kop passen. De meer genuanceerde en gecompliceerde werkelijkheid wordt dan wel ergens in de tekst weggestopt, die wordt toch niet gelezen.

Zo worden ook emoties aangesproken. Vooral angst verkoopt (net als seks). En deze angst vergroot de verschillen tussen de standpunten en tussen de voor- en tegenstanders. Door je tegenstanders te ontmenselijken (ze zijn niet zoals wij) wordt de angst nog verder aangewakkerd.

Samenwerken en samenleven in één land wordt zo steeds lastiger.

‘Polarisatie is wezenlijk anders dan een conflict. Een conflict is in zekere zin rationeel, je weet wat de belangen zijn en wie die belangen hebben. In polarisatie leggen rationaliteit en belangen het uiteindelijk af en spitst de retoriek zich toe op de identiteit van de tegenstander. Je belangen wegen maar beperkt mee, het negatief bespreken van die identiteit, dát doet ertoe. Denk aan het zwartepietendebat. De ene partij wil dat de traditie niet geschaad wordt en de andere partij dat hun persoonlijke integriteit ongeschonden blijft. Tot zover de belangen, maar vaak ontspoort dit debat door het niet meer te hebben over de belangen en argumenten maar over de identiteit van de tegenpool: “het zijn racisten”, “ze willen ons iets afpakken”, “het zijn aanstellers’, “het zijn huiliehuilie’s”, tot: “het zijn leden van een terroristische organisatie”.’ bron

 

Let wel, polarisatie is niet alleen maar slecht. Polarisatie zorgt ook voor verrijking en ontwikkeling. Als Nelson Mandela het thema Apartheid niet op scherp had gezet, had hij het nooit voor elkaar gekregen om hier een einde aan te maken.

 

Samen

 

Die tegenstellingen zijn leuk tijdens de verkiezingen of op de vooravond bij de DWDD. Het levert soms knotsgekke televisie op. En ferme debatten tussen (landelijke) politici.

Maar als het stof opgetrokken is na de verkiezingen moeten we weer samen verder: de politiek mét de inwoners. De gemeente, provincie of het land moet gewoon geleid worden. Er moeten besluiten genomen worden, knopen doorgehakt en keuzes gemaakt. En dan werkt polarisatie niet, tegenstellingen werken niet, conflicten werken niet.

Samenwerken werkt dan wel. Geen partij kan zonder een andere partij besturen. En zonder mandaat*) van kiezers werkt besturen ook niet. De meeste politici zijn dan al die tegenstellingen al weer vergeten en gaan op zoeken waar overeenstemming te vinden is. Er wordt water bij de wijn gedaan. Een gruwel voor veel stemmers en bepaalde partijen, maar anders kom je tot niets.

Dus in het gewone leven van een politicus heb je meer aan redelijkheid, cocreatie, en samenwerking. Het verkoopt niet en het levert geen pakkende koppen op. Kortom, het is saai.

 

Hoe combineer je deze twee.

 

Het mooiste zou zijn dat je in staat bent om even iets duidelijk te maken, te kunnen polariseren. En op het moment dat het gaat om samen te werken, de verbinding te zoeken.

Want hoe verlammend het creéren van tegenstellingen ook kan zijn (denk aan de huidige situatie in de VS), het kan ook effectief zijn. Zaken worden vaak duidelijker en onder druk wordt alles vloeibaar.

Als je de verschillen benadrukt, ga er dan zelf niet in geloven, maar gebruik het als metafoor.

Zorg ook dat tegenstellingen altijd over de inhoud gaat en nooit over de mensen. Ik ben niet tegen jou, maar ik ben het niet met je eens.

Zorg altijd dat je respect hebt voor anderen. Voel je dat niet, maak je dan zorgen. En vraag je af waar dat vandaan komt.

En mijn all-time favorite is, neem jezelf (en je standpunten) niet al te serieus. Je mag van mening veranderen!

 

 

 

Meer blogs over dit onderwerp

Oordeel uitstellen – hoe doe je dat?

Oordeel uitstellen – hoe doe je dat?

Een oordeel uitstellen is belangrijk als je je gesprekspartner goed wilt begrijpen. Maar oh, wat is dat moeilijk. In deze blog geef ik een aantal tips die je kunnen helpen. En je bewust zijn van wat je voelt en vindt is misschien we de belangrijkste.

read more
5 simpele tips om echt goed te luisteren

5 simpele tips om echt goed te luisteren

Geen lange verhalen vandaag, maar gewoon 5 + 1 simpele, snelle tips om je te helpen goed te luisteren. De belangrijkste tip krijg je nu meteen van me. Misschien niet echt een tip, meer een randvoorwaarde: je kunt alleen goed luisteren als je fit bent.Daar gaan we dan....

read more
Werken met een manifest

Werken met een manifest

Hoe geef je nog betekenis aan je leven? Tja, da's wel meteen een heel grote vraag waar ik niet zo maar een antwoord op weet. Wat als ik de vraag wat inperk: laten we het eens hebben over de waarden waarnaar jij leeft en werkt. En hoe je daar uitdrukking aan geeft. Als...

read more

Wil jij het e-boek “Ze luisteren niet” ontvangen?

 

Een interessant en mooi vormgegeven digitaal boek. Vol tips die direct toepasbaar zijn en word zo een pro in luisteren.

Inspiratie

Inspiratie