Ik kan nou wel doen alsof ik verstand heb van de gemeentepolitiek, maar wat voor ervaring heb ik nou eigenlijk? Bij mij is N=1. Ik ken alleen mijn eigen gemeente. Ik ben nog nooit bij andermans raadsvergadering geweest. En zijn die gemeenteraden heel verschillend? Of valt dat wel mee.

Lijken we nou veel op elkaar of niet?

“Bij ons gaat het heel anders dan bij anderen”.

Toen ik nog controller was ontwikkelde ik een model waarmee vestigingen snel een schatting konden maken wat ze eigenlijk per klant verdienden (spreadsheets waren toen nog hip en happening). Bij het bedrijf waar ik werkte hadden we 20 vestigingen en ik mocht ze allemaal langs. Bij elke vestiging was het eerste wat ik hoorde: “Bij ons gaat het heel anders dan bij anderen. Jouw model is hier niet toe te passen.”

Zeker in het begin van mijn model nam ik deze uitspraak heel serieus. En ik moet zeggen: mijn klantmodel werd daardoor wel geperfectioneerd. Maar daardoor niet minder van toepassing bij andere vestigingen.

Ik respecteerde altijd dat managers vonden dat hun vestiging anders was, maar wist ze altijd te overtuigen dat het model zelfs bij hen werkte (door het gewoon te laten zien). Want, de ene vestiging verschilde (wat dit betreft) niet erg van alle andere vestigingen.

…nog een keer: lijken we nou veel op elkaar of niet.

Het het voorbeeld hierboven merkte ik dat de cultuur op vestigingen soms wel heel anders was. Deze was afhankelijk van ligging, manager, grootte, klantenbestand, producten, etc. Maar voor mijn model maakte dit eigenlijk niet zo veel uit. 80% van de vestigingen waren hetzelfde. Want ook al was er veel verschil, het proces liep toch vaak op dezelfde manier en het resultaat was dus ook vaak hetzelfde.

Dus nee, we lijken niet altijd op elkaar en toch krijgen we vaak dezelfde resultaten.

En hoe zit het dan in de raadszaal?

Ook in een raadszaal zitten we verankerd in vaststaande processen/systemen. Dit komt vooral door de wetten en regels die bepalen hoe we werken. Er zijn politieke partijen, er zijn een aantal raadsleden, er is een duaal systeem, wethouders, burgemeester. En iedereen heeft een redelijk vaste rol. Ambtenaren horen bij het college, de raad heeft zijn ondersteuning geregeld met de griffie.

Maar binnen dit systeem, kan elke gemeenteraad zijn eigen cultuur hebben. En deze cultuur kan per gemeente totaal verschillen. Mijn gemeente en onze buurgemeenten zouden op zich niet zoveel hoeven verschillen en toch is het wel zo.

Hoe dat komt?

Ten eerste draait het om de historie: hoe het de afgelopen decennia ging is van invloed op hoe het nu gaat.

Ten tweede de bevolkingssamenstelling in je gemeente, dit bepaalt namelijk meteen op welke partijen er in de gemeenteraad zitten. Wonen er veel ouderen, lager opgeleiden, plattelanders, etc. in je gemeente, dan zal je een andere samenstelling (en dus een andere cultuur) in de raadszaal hebben, dan als je veel jongeren of hoog opgeleiden hebt.

Ten derde de personen: de VVD in mijn gemeente is een heel andere partij dan in Zuid-Drenthe of in Nijmegen. Dit komt door de eerste en tweede punten, maar ook door de mensen die leiding geven aan een partij.

Dit alles (en meer?) bepaalt de cultuur in je gemeenteraad. En cultuur bepaalt hoe we het doen (en misschien ook wel wie we zijn en hoe we naar onszelf en elkaar kijken).

En…..wat heb ik aan deze kennis?

Waarom is het zo interessant om te weten of het er echt anders aan toe gaat in andere gemeenten?

Het belangrijkste punt hierbij is, het te weten en te begrijpen. Je realiseren dat je buren het net zo doen, of juist anders doen, relativeert je eigen positie. En dat vind ik één van de belangrijkste zaken: relativeer jezelf en wat je voor elkaar kunt krijgen.

Ten tweede kun je van anderen leren. “Hé, het kan ook anders”, werkt goed. Kijken naar voorbeelden is één van de beste manieren om te leren. Je hoeft niet altijd zelf het wiel uit te vinden: dat heeft een ander vaak al voor je gedaan. Pik het beste eruit en kopieer dit voor je eigen situatie.

Ik ga de komende maanden langs bij raadsvergaderingen (of kijk via ze terug via hun website). Ik houd je op de hoogte.

Grappig, terwijl ik dit schrijf gaat de podcast van Freddie & Rudi (Jesse Frederik en Rutger Bregman van De Correspondent) over exact dit thema. Luister hier maar (Rutger Bregman begint te vertellen vanaf ongeveer 32 minuten). Dus dit onderwerp krijgt vast een vervolg.