Jij hebt je natuurlijk goed voorbereid toen je raadslid werd, maar er zijn helaas veel mensen die niet weten waar de gemeenteraad eigenlijk over gaat. En dus: ze doen maar wat. Dit kost tijd, heel veel tijd. Dankzij deze drie tips neem jij meteen al een voorsprong en word je een geweldige politicus.
Ik maakte de afgelopen week weer eens mee hoeveel tijd we kwijt zijn aan discussies die nergens over gaan omdat raadsleden eigenlijk niet weten wat onze rol is. Urenlange discussies vol halve waarheden en klinklare nonsens. Meestal gaat mijn fractie maar wat anders doen en wacht tot het voorbij is. Maar dat is ook niet altijd goed. Want voor je het weet worden er besluiten genomen op basis van deze hele of halve onwaarheden. En dan zijn de problemen niet te overzien. Of staan mensen in de krant die volstrekte nonsense verkondigen omdat niemand ze goed uitgelegd hebben hoe zaken in elkaar zitten.
Hieronder staan drie geweldige tips die zorgen dat je goed beslagen ten ijs komt en je je eigen tijd en die van anderen niet verspilt.
1. Lees het reglement van orde van je gemeenteraad en laat dat duidelijk blijken
Ik moet iets bekennen. Ook al ben ik gek op lezen, die droge saaie ambtelijke stukken doen mij niks. En als het moet lees ik stukken ‘diagonaal’. Ik ben van de grote lijnen, zeg ik altijd. En dat is ook wel zo. Met dat diagonale lezen kom ik altijd een heel eind in de discussie.
Maar, ik moet nog iets bekennen. Ik red het niet meer met mijn diagonale gemakzuchtigheid. Zonder kennis van het reglement van orde red ik het niet meer. Zeker niet in het presidium waar mensen stukken op de agenda plaatsen (of er juist afhalen) met verwijzingen naar ons reglement van orde. En tja, ik kan ze niet controleren, want ik ken het niet. Dus, heb ik het nu goed doorgelezen. En er ging een wereld voor mij open.
Kennis = macht
De komende vergaderingen ga ik maar eens showen met mijn kennis. In het land van de gemeentepolitiek is kennis echt macht. Je kunt je politieke tegen- en medestanders imponeren met deze procedurele informatie. Zeker omdat me nu opgevallen is dat er geschermd wordt met regels die er helemaal niet in staan.
2. Ken de gemeentewet
De gemeentewet** kadert, alles wat wij als gemeentelijke politiek doen, in. Variërend van het aantal raadsleden per gemeente tot onze bevoegdheden.
In deze coronatijd gaat het bijvoorbeeld over het quorum van de raad (het minimaal aanwezige aantal raadsleden), dit staat in artikel 20 van de gemeentewet.
Een groot deel van de gemeentewet is niet te lezen en verder niet interessant voor een raadslid. Maar zorg dat je de artikelen die wél van belang zijn voor raadsleden goed kent (of ze gemakkelijk op kunt zoeken).
Ik heb een college die de gemeentewet uit zijn hoofd kent. Hij weet heel goed wat onze rechten zijn en spreekt burgemeester of wethouder hier ook geregeld op aan. Bijvoorbeeld over de informatieplicht van het college kan hij heel fel worden. En natuurlijk vooral als het college ons weer eens niet goed heeft meegenomen in een besluit.
3. Ken de wetten, verordeningen en beleidsnota’s van jouw portefeuille(s)
En weet waar je als gemeente invloed op kunt uitoefenen.
Ik heb totaal geen verstand van het sociaal domein en ik ben blij dat ik een collega heb die dat wel heeft. Trouwens ook niet van het fysiek domein. Mijn domein is o.a. de financiën (en natuur, milieu, landbouw en nog wat onderwerpen). Ik moet dus zorgen dat ik alle ins en outs weet van de financiën van mijn gemeente. Ik moet alle verordeningen, wetten en nota’s kennen. Ik ben nog lerende dus dat duurt nog even. Maar de planning en controlcyclus (met de voorjaars- en najaarsbrieven) is al gesneden koek.
Toch weten mensen mij elke keer te verrassen met vragen waar ik het antwoord niet op weet. En dat geeft ook niet.
Roepen dat er in jouw gemeente eens iets gedaan moet worden aan de achteruitgang van de weidevogels is misschien politiek heel verstandig maar niet effectief. Want veel natuurbeleid ligt bij de provincie. En het is goed om te weten waar een gemeente wel of niet autonoom in is. Veel sociaal beleid is van bovenaf opgelegd en de gemeente moet het wel uitvoeren, maar we mogen er niks van vinden. Dan heeft het ook geen zin om hier van alles over te roepen.
Ken is de regels en wetten op jouw domein. Weet waar je wel over gaat en waarover niet. Zo verspil je geen zinloze energie en tijd. En doe je geen beloften aan de inwoners die je vervolgens niet kunt waarmaken (Ach, je kunt dan altijd nog de schuld aan college geven maar of dat terecht is).
nog een extra tip: heb goede contacten met de griffie.
Natuurlijk hoef je niet alles zelf te weten. Een goede griffier (en zijn/haar medewerkers) kent alle instrumenten van de raad, kent de goede routes naar ambtenaren of wethouders en kent de reglementen.
Zit je met een vraag, stel het aan de griffier. Ook moties of amendementen voorbereiden kunnen ze goed.
Ze zijn er voor ons, dus ‘gebruik’ ze dan ook goed. En als zij het antwoord op jouw vraag niet weten dan weten ze wel iemand die je verder kan helpen. Of ze zoeken het gewoon voor je uit.
